[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
İLK ALET YAPILDIPeygamber Isa’nin dogumuna 2.198.427 yıl kala, su günlerde Asya
Kitasi’nda sonradan Çin adini alacak olan bölgede ilk alet yapiminin
gerçeklestigi haber alinmistir. Homo Faber ( alet yapan insan ) adini
alan ilk alet yapimini gerçeklestiren kisi muhabirimize su açiklamada
bulunmustur: Geçen gün çakmak tasindan yapilmis el baltam ile topragi
kaziyordum.
Amacim toprak altindan bazi bitki köklerini çikarip yemekti. El
baltamin kenarindaki bir çikinti avucumun içini acitiyordu. Iste o
parçayi bir baska tasin yardimiyla kirarak ilk kez tasa bir sekil
verdim. Yaptigim isin bu denli önemli oldugunu bilmiyordum. Bu olaydan
sonra klandaki akrabalarim bana Homo Faber demeye basladilar. Homo
Faber, bu açiklamasindan sonra çevresinde toplanan kalabaliga ilk aleti
nasil yaptigini bikmadan defa arca anlatti ve gururla yaptigi ilk aleti
gösterdi.
Homo Faber için küçük ama insanlik için büyük bir adim olduguna
inandigimizdan olayi antropologlara sorduk: Ilk aletin yapilmasi
konusunda görüslerini aldigimiz antropologlar, bu olayla “ insanin
hayvanlar dünyasindan ayrildigini ve insan olma yolunda çok önemli bir
adim atildigini “ ifade ettiler. Asagida alet yapilmasi ile ilgili
pratik bilgiler yer aliyor.
İnsanlar irileşiyor
Yapilan arastirmalarda, son iki yüzyilda insanlarin boylarinin 1.40
cm’den 1.41 cm’ye, agirliklarinin 30 kg’dan 32 kg’a ve yasam
sürelerinin de 25 yildan 27 yila çiktigi saptanmistir. Insanlarla
ilgili ortalama standartlarin yükselmesinin daha iyi ve daha saglikli
beslenme ile ilgili oldugu sanilmaktadir. Insanlarin doga karsisindaki
deneyimlerinin ve bilgilerinin artmasi, insanlarin dogadan daha çok
yararlanmasini saglamistir.
Özellikle atesin denetim altina alinmasi ve yiyeceklerin pisirilmesinin
bu gelismede önemli rol oynadigi iddia edilmektedir. Uzmanlar etin
pisirilerek yenilmesi sonucunda, ette bulunan protein adi verilen çok
yararli olan bir maddenin daha çok sindirildigini söylemektedirler.
Bilim insanlari bir – iki milyon yila kalmadan insanlarin boylarinin
1.70 cm’ye, agirliklarinin 60 – 70 kg’a ve yasam sürelerinin de 60 – 70
yila çikacagini öne sürmüslerdir.
ATEŞ YAKMANIN YÖNTEMLERİ BULUNDU
Uzun yillar insanlar, yildirimlarin ormanlara düsmesi sonucunda veya
siddetli firtinalarda agaç dallarinin birbirine sürtmesi sonucunda
çikan dogal yanginlar disinda bir ates kaynagina sahip degildi.
Insanlar Istedigi zaman ates yakamazdi.
Yildirimin veya firtinalarin çikardigi yangin atesini elinden
geldigi kadar korumaya ve ondan yararlanmaya çalisirdi. Bu ates söndügü
zaman, baska bir firtina veya yildirimi beklemekten ya da bulabilirse,
komsu bir klandan baris ya da savas yoluyla elde etmekten baska çaresi
yoktu. İnsanlar Yontma Tas Devri’nin sonlarina dogru istedigi zaman ve
istedigi yerde ates yakma becerisine kavustu. Uzunca kesilmis iki kuru
sopa parçasini birbirine sürterek, sürtme sonucunda sopalari
kizdirarak ates yakmayi ögrendi. Alev çikarmak ve bu alevle ates elde
etmek için iki ayri yöntem vardir.
Her iki yöntemde de ortasi biraz delinmis bir kuru agaç parçasi
üzerine dikine konulan bir sopa parçasi delik üzerinde hizla
döndürülerek uygulanmaktadir. Bu döndürme eylemi avuç içinde ya da bir
kiris araciligiyla kolayca yapilabilmektedir. Istedigimiz zaman ates
elde etmemiz, günlük yasamimizda b,ir devrim yaratmistir. Bu bulusun
uygulanmasi sanildigindan daha önemlidir. Atesin denetim altina alinmasi
günlük yasamimizda asagidaki yararlari saglamistir.
1. ISINMAK İÇİN; Magaralar içine yakilan atesin özellikle kis
gecelerinde insanlarin üsümesini önledigi görülmüstür.
2. AYDINLANMAK İÇİN;Geceleyin magaradan disariya çikmak için
kalktigimizda klandaki akrabalarimizin üzerine basmamak için atesin
aydinligindan yararlanabiliriz. Özellikle de magara duvar resimlerini
yaparken, çok yayari oldugu bilinmektedir.
3. YIRTICI HAYVANLARDAN KORUNMAK İÇİN: Yirtici hayvanlarin atesten
korktuklari belirlenmistir. Bu nedenle yatmadan önce magaramizin
girisine yakilacak bir ates güvenligimizi saglayacaktir.
4. BAZI YIYECEKLERI PISIRMEK İÇİN: Et, patates, patlican gibi bazi
besinlerin atese bir süre tutulmasindan sonra daha da lezzetli oldugu
söylenmekteydi. Bu bilgiler üzerine muhabirlerimiz bir deneme yapmislar
ve söylentilerin dogrulugunu saptamislardir.
5. SERAMIK VE MADENSEL ALET YAPIMINDA: Bu konuda henüz yeterli
birikimin olmamasi nedeniyle bu seyler teoridedir. Bu seylerin
gerçeklesebilmesi için yüzbinlerce yilin geçecegi sanilmaktadir.
ZAMANI ÖLÇME KONUSUNDA İLK ADIMLAR ATILIYOR
Zamanin ölçülmesi konusunda farkli uygulamalar hizla yayiliyor. Bazi
klanlar agaçlarin çiçekler açmasini, bazi klanlar kar yagisini, bazi
klanlar da bulunduklari bölgedeki irmaklarin taskin yapmasini sayarak
zamani ölçmeye basladilar. Daha kisa zamanlarin ölçülmesinde de Ayin ve
Günesin dogmasi sayilarak kullaniliyor. Bazi klanlarin da bahar gelip,
doganin canlanmasini kutladiklari ögrenilmistir.
DEVRİN EN ÖNEMLİ KARMA RESİM SERGİSİ
Yontma Tas Devri’nin en önemli karma resim sergisi Ispanya’da Apenin
Daglarindaki Los Capallos Magaralarinda açildi. Çesitli ressamlarin
resimlerinden olusan karma sergide Yonyma Tas devri’ndeki günlük yasama
iliskin yapitlar yer aliyor. Resimler, renklendirici çesitli
bitkilerle, çira isiyle ve hayvansal renklendiriciler kullanilarak
yapilmistir.
Av sahnelerinin, boga ve öteki hayvanlarin magara duvarlarina
yapilan resimler izleyicileri heyacanlandirmistir. Bazi klan üyeleri de
bu resimleri olagan üstü güçlere sahip kisilerce yapildigini
söyleyerek bu yapitlara ve sanatçilarin yeteneklerine gölge düsürmeye
çalismislardir. Yanda resim sergisindeki yapitlardan biri yer
almaktadir.
KADINLAR ETEK GİYİYOR
Doganin kadinlara vermis oldugu analik görevi nedeniyle kadinlar
klan yasamina toplayicilik yaparak katkida bulunuyorlardi. Kadinlarin
Hamile olmalari, çocuklarini emzirmek ve korumak zorunda olmalari
onlarin barinaklardan çok fazla uzaklasmalarina engel oluyordu.
Fiziksel olarak da erkeklere göre daha güçsüz olan kadinlar ava
çikamiyorlardi.
Kadinlarin dogada hazir bulup topladiklari meyve ve sebzeleri
tasimak büyük bir sorun oluyordu. Sonunda kadinlar etek giyerek bu
sorunlarini çözdüler. Eteklerin önündeki iki ucu alarak bellerine takan
kadinlar önlerinde bir torba ( ne demekse ? ) olusturarak topladiklari
ürünleri buraya doldurup tasimaya basladilar.
Kadinlarin bu davranislari bir süre sonra moda adi verilen bir akimi
baslatacak ve toplumsal tüketimi hizlandirici bir etkide bulunacagi
uzmanlar tarafindan iddia edilmistir. Su anda uzun olan boylari uzun
olan eteklerin milyonlarca yil sonra islevlerini yitirerek mini ve
yirtmaçli modellerinin çikacagi tahmin edilmektedir.