Anasayfa
tarafından heavenskhan Salı Haz. 01, 2010 8:53 pm[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Radyoaktiflik: Bazı elementler dışarıdan müdahale olmadığı halde gözle görünemeyen bir ışınım yaparlar, bu tür
elementlere “radyoaktif element” ışınım yayma olayına ise
“radyoaktiflik” (doğal radyoaktiflik) denir. Nötron ve proton sayıları
birbirine eşit olmayan elementlere karasız elementler denir, kararsız
elementler kararlı hale geçebilmek için ışınım yaparlar ve bu yüzden
radyoaktiftirler, ayrıca atom numarası 83′den büyük olan tüm elementler
radyoaktiftir.
Karalı bir atom çekirdeği üzerine alfa, proton ve nötron gibi ışınlar
gönderilirse atom kararsız hale gelir. Bu olaya “yapay radyoaktiflik”
denir.
Radyoaktif Işımalar:
Dört çeşit radyoaktif ışıma vardır,
1. Alfa Işıması: Alfa ışıması bir atomun 2 proton ve 2 nötron fırlatması
olayıdır. Alfa taneciği +2 yüklü dir. Alfa ışıması yapan bir atomun
atom numarası 2, kütle numarası 4 azalır.
2. Beta Işıması: Beta ışıması atom çekirdeğindeki bir nötronun protona
dönüşmesi sırasında oluşan elektronun fırlatılması olayıdır. Beta
ışıması yapan atomun atom numarası 1 artar kütle numarası değişmez.
3. Gama Işıması: Yüksek enerjili haldeki bir atom gama ışıması yaparak
düşük enerjili hale geçer. yüksüz bir tanecik olan gama ışıması yapan
atomun atom ve kütle numarası değişmez.
4. Pozitron Işıması: Çekirdekteki bir protonun bir nötrona dönüşmesi
sırasında oluşan 1 pozitronun fırlatılması olayıdır. Pozitron tüm
özellikler olarak nötrona benzeyen fakat yükü + olan bir taneciktir.
Pozitron ışıması yapan atomun atom numarası 1 azalır, kütle numarası
değişmez.
Diğer radyoaktif olaylar aşağıdaki gibidir.
Proton Atılması: Atom çekirdeğindeki 1 protonun dışarı atması
olayıdır. Proton atılması olayından sonra atom ve kütle numarası 1
azalır.
Nötron Atılması: Atom çekirdeğindeki 1 nötronun dışarı atılması
olayıdır. Nötron atılması olayından sonra atom numarası değişmez, kütle
numarası 1azalır.
Elektron Yakalama: Atomun en düşük enerji düzeyine (K tabakası) sahip 1
elektronun, çekirdek tarafından yakalanması olayına elektron yakalama
denir.
Yakalanan elektron çekirdekteki bir protonla birleşerek 1 nötron
oluşturur. Elektron yakalama olayından sonra atom numarası 1 azalır,
kütle numarası değişmez. Yakalanan elektronun boşalttığı yere daha
yüksek enerji düzeyine sahip olan bir elektron geçer ve bu elektron
yüksek enerjili düzeyden düşük enerjili düzeye geçerken K radyasyonlu X
ışını yayılmasına neden olur.
Yarılanma Süresi: Radyoaktif bir elementin atomlarının başka bir
elemente yada kendi izotopuna dönüşmesi sonucunda, atom sayısının
başlangıçtakinin yarısına düşmesi için geçen süreye yarılanma süresi
denir. Her radyoaktif element için yarılanma süresi farklı ve sabittir,
dış etkilere bağlı olarak değişmez. Bu nedenle yarılanma süresi
radyoaktif elementler için ayırt edici bir özelliktir.
Yarılanma süresi formülleri;
m = Kalan madde miktarı
mo = Başlangıçtaki madde miktarı
n = Yarılanma sayısı
= Geçen toplam zaman
t = Yarılanma süresi
Çekirdek Tepkimeleri: Fizyon (Bölünme) Tepkimesi: Büyük kütleli kararsız
atom çekirdeklerinin bölünerek küçük kütleli ve kararlı atom
çekirdekleri oluşturmasına fizyon denir. Atom bombası fizyon tepkimesi
olayına bir örnektir.
Füzyon (Birleşme) Tepkimesi: Küçük kütleli karasız atom
çekirdeklerinin bir araya gelerek büyük kütleli ve karalı atom
çekirdekleri oluşturması olayına füzyon tepkimesi denir. Hidrojen
bombası ve güneşin eneri üretme yöntemi füzyon olayı ile açıklanabilir.