Anasayfa
tarafından heavenskhan Ptsi Mayıs 31, 2010 1:46 pm[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Maddelerin 1 cm3’ünün gram cinsinden kütlesine öz kütle denir. Öz
kütle (d) ile gösterilir. Kütle (m) ve hacim (V) arasında d=m/v
bağıntısı vardır. Öz kütlenin birimi g/cm3 dür.
Saf maddelerin (element ve bileşik) öz kütleleri sabittir.
Karışımların öz kütleleri ise sabit değildir. Bir maddenin öz
kütlesinden söz ederken sabit bir sıcaklıktaki öz kütlesinden söz
edilmelidir. Sıcaklık değiştiğinde maddenin hacmi değişeceğinden öz
kütlesi de değişir.
Özellikle gazlardaki değişiklik daha belirgindir. Öz kütle, maddenin
karakteristik özelliği olmasına rağmen yalnız öz kütlesi bilinen bir
maddenin hangi madde olduğu anlaşılamayabilir. Bir maddenin hangi madde
olduğunun anlaşılabilmesi için birden fazla ayırt edici özelliğinin
incelenmesi gerekir.
Aşağıdaki tabloda bazı maddelerin g/cm3 cinsinden öz kütleleri
verilmiştir.
Madde
Öz kütle
Madde
Öz kütle
Altın
19,30
Zeytin yağı
0,910
Kurşun
11,30
Benzin
0,879
Bakır
8,92
Etilalkol
0,780
Demir
7,86
Oksijen
1,43.10–3
Alüminyum
2,70
Hava
1,29.10–3
Kloroform
1,49
Azot
1,25.10–3
Su (+4°C)
1,00
Helyum
1,78.10–4
Yalnız öz kütlesi bilinen bir maddenin hangi madde olduğu
anlaşılabilir mi?
Nikelin özkütlesi 8,9 g/cm3’tür. Acaba özkütlesi 8,9 g/cm3 olan bir
madde nikel midir? Yoksa başka bir madde olabilir mi?
Demirin özkütlesi 7,86 g/cm3 ve gümüşün özkütlesi 10,5 g/cm3’tür.
Belli bir oran da demir ve gümüşten karıştırarak özkütlesi 8,9 g/cm3
olan alaşım hazırlanabilir. Bu durumda özkütleleri 8,9 g/cm3 olan
madde nikel de olabilir, demir – gümüş alaşımı da olabilir. (Birden
fazla madde aynı özkütleye sahip olabilir.) Demek ki, özkütle yalnız
başına tam anlamıyla ayırt edici olma özelliği göstermeyebiliyor.
Çoğu zaman maddenin diğer ayırt edici özellikleri de yalnız başına
maddeleri tanımaya yetmeyebilir.
Buna göre, bir maddenin hangi madde olduğunun anlaşılabilmesi için
birden fazla özelliğinin incelenmesi gerekir.